Copyright in een notendop
Copyright is de Engelse vertaling voor auteursrecht. Dit betekent dat jij alle rechten bezit over iets dat jij zelf geschreven, bedacht, ontworpen of ontwikkeld hebt. Logisch, jij hebt per slot van rekening heel wat tijd, geld en energie geïnvesteerd in je product.
Wanneer iemand dit zonder toestemming overneemt en gebruikt voor commerciële doeleinden, dan is dit schending van het auteursrecht en bijgevolg strafbaar. Ook Islamitische geleerden hebben het onrechtmatig overnemen van intellectueel eigendom gelijkgesteld aan stelen.
Om een heel concreet voorbeeld te geven: lukraak foto’s, illustraties of teksten kopiëren van het internet om vervolgens te verwerken in producten die je wil verkopen, valt al onder schending van het copyright. Tenzij de makers aan hebben gegeven dat het wel gebruikt mag worden. Zie je geen expliciete toestemming: ga ervanuit dat er copyright op rust.
Good to know
Besef dat afbeeldingen die jij op je website of socials plaatst, vroeg of laat in de Google search string terechtkomen en de afkomst minder goed te achterhalen is waardoor de drempel om te kopiëren lager wordt.
Uiteraard heb je ook nog een andere groep: rechtstreekse concurrenten die al jouw bewegingen goed in de gaten houden en jouw ideeën heel bewust kopiëren.
Het is en blijft uiteraard hun overtreding. Laat ze jou bij een confrontatie nooit het gevoel geven dat jij maar duidelijker had moeten zijn. Copyright ontstaat automatisch en vervalt enkel wanneer de maker expliciet de toestemming heeft gegeven om content over te nemen of een product na te maken. Niet omgekeerd.
Je gaat toch ook geen fiets stelen omdat de naam van de eigenaar er niet opstaat. Zelfs al hangt hij niet aan een slot?
Neem je voorzorgen
Toch zijn er enkele zaken die jij kunt ondernemen om kopiëren te ontmoedigen en jezelf de discussies of een eventuele juridische rompslomp achteraf te besparen:
- Houd je ideeën voor jezelf tot ze volledig uitgewerkt en te koop zijn. Laat ook daarna details en foto's met betrekking tot het productieproces achterwege.
- Watermerk je productfoto's met je logo en eventueel een copyright symbool.
- Upload je productfoto’s niet in de allerbeste kwaliteit zodat flagrant knippen en plakken minder aantrekkelijk wordt.
- Zet een tekst met betrekking tot het schenden van het copyright + de gevolgen daarvan op je website en social media kanalen. Indien je Islamitische producten verkoopt, verwijs je ook naar fatawa over het respecteren van intellectueel eigendom.
- Vraag je volgers om het jou te laten weten wanneer ze zien dat iemand jouw inhoud gebruikt of producten namaakt. Copycats die weten dat jij op je hoede bent, zullen minder geneigd zijn om jou te kopiëren.
Dicht alle gaten
Auteursrecht ontstaat in theorie automatisch, toch is het in de praktijk moeilijk om aan te tonen wie er eerst was. Om die reden heb ik al mijn grafische ontwerpen en zelfgeschreven teksten geregistreerd bij het BOIP.
Het BOIP, oftewel het Benelux bureau voor de intellectuele eigendom is een officiële instantie die bevoegd is om patenten vast te leggen en merknamen te registreren, maar ze markeren bijvoorbeeld ook ontwerpen en teksten met een datum waardoor in geval van dispuut kan aangetoond worden dat jij de bedenker bent.
Dit is uiteraard niet gratis, maar als je weet dat jouw content gevoelig is voor kopiëren, is het de investering zeker waard.
Zet hiervan ook een melding op je website. Op die manier schrik je copycats al af. Gaan ze toch een stapje verder, dan heb jij alle bewijzen in handen bij een juridisch dispuut.
Een dispuut
Uiteraard zit ook jij niet te wachten op een juridisch dispuut, maar wanneer je er toch toe gedwongen wordt, is het essentieel dat je bewijs in handen hebt en kunt aantonen dat jij de originele bedenker bent. Liefst met een officieel document van het BOIP of notaris, maar als je dat niet hebt, kun je opzoeken wanneer jij jouw product online hebt gezet en wanneer de tegenpartij dit heeft gedaan. Op social media worden er steeds plaatsingsdata vermeld.
In eerste instantie stuur je best een schriftelijke waarschuwing met de vraag om de geplagieerde inhoud te verwijderen. Wordt hier geen gehoor aan gegeven of lacherig mee omgegaan, stuur je diegene een factuur voor het gebruik van jouw intellectueel eigendom en de mededeling dat je bij het niet betalen juridische stappen zult zetten. Iemand die weet dat hij of zij in overtreding is, laat het écht niet zover komen en zal gewoon netjes de factuur betalen.
Bewaar in elk geval alle conversaties die je met hem of haar gevoerd hebt, voor mocht het zich vervolgen in de rechtbank.
Keep it legal
Heb je wel leuke, originele ideeën of teksten, maar ben je niet zo goed in grafisch vormgeven, dan zijn er gelukkig enkele legale én budgetvriendelijke hulpmiddeltjes:
- Stockfoto’s. Die zijn grote databases boordevol foto’s en illustraties. Sommigen zijn rechtenvrij én gratis, anderen zijn betalend wanneer je ze voor commerciële doeleinden wil gebruiken.
- Neem een abonnement op Canva. Je hebt een gratis versie, maar voor slechts 12 € per maand heb je toegang tot honderdduizenden kwalitatieve afbeeldingen, lettertypen en sjablonen die je zonder problemen kan en mag gebruiken in commerciële producten. De keerzijde hier is dat de hele wereld massaal deze app gebruikt en dat het dus weleens zou kunnen dat een concurrent “toevallig” dezelfde illustraties, kleurpaletten of lettertypes gaat gebruiken voor zijn of haar producten of social media content. Vervelend? Ja! Maar je kunt op dat moment niet meer terugvallen op copyright.
Bottomline
Onderneem op basis van kennis en capaciteiten en niet vanuit winstbejag. Andermans creativiteit misbruiken om snel geld te verdienen is allesbehalve eerlijk en Islamitisch ondernemen.
“O degenen die geloven! Eet (toe-eigen) niet onderling elkaars bezittingen op een onrechtmatige wijze, tenzij het om handel met wederzijdse goedkeuring gaat" Soerat an-Nisa: 29